Als trainingsacteur ben je heel bewust bezig met communicatie en gedrag. Ook al is een rollenspel niet echt, de emoties zijn dat van beide kanten wel. Ik vind het altijd mooi om te merken hoe vanzelf zo'n gesprek gaat. Gedrag roept gedrag op.
Neem bijvoorbeeld 'een slecht nieuws gesprek'. Bij slecht nieuws gesprekken is het van belang dat je niet alleen de inhoud van de boodschap goed overbrengt, maar dat je ook aandacht hebt voor de emotionele kant. Doe je dit niet, dan praat je voor dovemansoren. Je brengt je boodschap, maar hij komt niet aan. De ander is er nog niet aan toe om meer inhoud te horen.
Je kunt aandacht geven aan de emotie door deze te benoemen. Bijvoorbeeld: "Ik zie dat je geëmotioneerd bent." Dit doe je net zo lang (empathisch!), tot je merkt dat de ander toe is aan de rest van je inhoudelijke boodschap.
Stel je voor dat je een slecht nieuws gesprek voert:
"Het spijt me, ik val maar gelijk met de deur in huis: We gaan je contract niet verlengen."
Na zo'n opmerking kun je niet gewoon maar door met de inhoud als in:
"We willen graag nu je toegangspas innemen."
Het is essentieel om ruimte te bieden voor een emotionele reactie. De ander moet zo'n opmerking verwerken.
Als trainingsactrice verplaats ik me in de rol van de ontvanger van het slechte nieuws. Als de boodschapper gelijk door gaat met de inhoud, ga ik automatisch in protest. Niet omdat dit in het script staat of omdat de trainer dit wil, maar omdat dit zo voelt. Ik voel me als een nummer behandeld. Dus ben ik het er niet mee eens, word ik furieus, zorg ik ervoor dat er stappen ondernomen worden tegen de ander, etc. Het wordt als vanzelf een naar gesprek omdat ik me niet gehoord of gezien voel.
Als er wel aandacht is voor mij en mijn emotie, wordt mijn reactie als vanzelf anders.
Bijvoorbeeld:
"Ik zie dat je hier van schrikt."
"Ja, inderdaad. Ik had dit niet zien aankomen."
"Het raakt je, zie ik."
Wow, twee maal aandacht voor mijn emotie. De tranen springen als vanzelf in mijn ogen. Ik voel me gezien, gehoord, en de boodschap dringt langzaam tot me door.
Als het goed is, volgt mijn gesprekspartner mij en merkt deze vanzelf wanneer ik toe ben aan meer inhoud. Ik voel veel minder de neiging om te protesteren en sta langzaam open voor wat de ander mij te vertellen heeft.
Een gesprek, ook een slecht nieuws gesprek, voer je samen met aandacht voor de ander.
